Uitwendige versie bij baby’s in stuitligging
Interview met Ariette den Dekker- van der Feen, verloskundige in de Amsterdamse wijk Geuzenveld/slotermeer.
(door Jan Joost Kolsteeg)
Zij voert al jaren de uitwendige versie uit in de verloskundigenpraktijk waarin zij werkzaam is. Ik ben haar op gaan zoeken om haar vragen te stellen over de gang van zaken bij een kindje in stuit.
Stel je constateert een stuitligging. Wat gaat er dan vervolgens gebeuren?
Als ik een stuitligging constateer, dan krijgt de zwangere vrouw eerst een uitgebreide echo, waar op meerdere aandoeningen wordt gezocht. Deze echo vindt plaats in het ziekenhuis of in het echocentrum in de buurt. Als er geen afwijkingen worden gevonden komt ze binnen een week bij mij terug voor een versie.
Wanneer mag je geen uitwendige versie uitvoeren?
Een placenta die voor de baarmoedermond ligt, is een contra-indicatie.
De placenta blokkeert de uitgang en dan vindt er altijd een keizersnee plaats.
Als er andere afwijkingen worden geconstateerd, neemt de gynaecoloog de begeleiding over en wordt er in het ziekenhuis beslist wat de beste manier van bevallen gaat worden.
Wat is verder nog belangrijk om te weten voor de uitwendige versie?
De hoeveelheid vruchtwater is belangrijk, omdat deze mede bepalend is voor het tijdstip van de versie. Wanneer er veel vruchtwater is, een soepele buik en een klein kindje, dan wachten we nog even. Als het vruchtwater wat minder is, en de buik meestal ook strakker, dan vraagt dit om een snelle versie.
Wat beïnvloedt het slagingspercentage?
Er is eigenlijk geen standaard voor de gunstigste periode voor een versie.
Deze is echt per persoon verschillend en afhankelijk van de buik, hoe de mensen er zelf in staan, enzovoort. Daarnaast is het belangrijk dat de verloskundige veel ervaring heeft in het palperen van zwangere buiken en vooral de rust en de tijd heeft tijdens het uitvoeren van de versie
Dus als de echo goed is?
Als de echo goed is, maken we een afspraak. De meeste vrouwen willen de versie zo snel mogelijk, om daarna weer gewoon te kunnen genieten van de zwangerschap. Sommige vrouwen hebben echter de tijd nodig om aan het idee te wennen. Voordat ze naar de echo gaan, hebben ze in ieder geval de folder gekregen, zodat ze een beetje zijn ingelezen.
Als het kindje al langere tijd in stuit ligt, willen we niet te lang wachten met draaien en vaak raden we moxa-therapie aan om mee te beginnen. Ook hiervoor geldt dat goede voorlichting belangrijk is voor een goede keuze. Dus verwijzing naar stuitlig.nl is gewoon erg handig.
De afspraak wordt gemaakt voor minstens een uur. De vrouw mag voor die tijd niets doen zodat ze zo ontspannen mogelijk hier is: wandelen of shoppen geeft vaak een gespannen baarmoeder en dat maakt dat de versie moeilijker wordt.
Je plant voor de versie een uur?
Ja, ik neem daar ruim de tijd voor. Aan de hand van een model laat ik de mensen zien hoe de baby in stuitlig in de buik ligt. Door het inzichtelijk te maken, krijgen de vrouwen een beter idee van hoe een versie in zijn werk gaat en wat hun allemaal te wachten staat.
Dan luister ik naar de harttonen van het kind, zodat ik dit kan vergelijken met de harttonen na de versie.
Hoe zit het met pijn?
De pijn bij een versie wordt veroorzaakt doordat het kindje al een beetje is ingedaald en ik het kontje uit het bekken moet zien te krijgen. Vooral de huid van de buik is gevoelig: de langdurige trek maakt dat de vrouwen af en toe even pauze willen. Soms laten we de zwaartekracht meehelpen door een kussen onder het bekken te leggen. Daarna proberen we het kind voorover te laten draaien. Het liefst heb ik dat het kindje het zelf doet. Soms ondersteunen we de beweging met een hand. Het kindje bepaalt welke kant er gedraaid gaat worden.
Soms is duwkracht niet nodig en draait het kind vanzelf. Als het kind halverwege is, draait het vanzelf door. 70% van de kinderen krijg ik gedraaid: bij 1e kindjes lukt 50 tot 60%, bij 2e kinderen 80-90%. Het belangrijkste om de versie zo prettig mogelijk te laten verlopen, is het vertrouwen: een rustige setting, geen prikje, geen infuus enzovoort.
Kindje gedraaid, klaar is kees?
Als het kindje gedraaid is dan hou ik nog even vast. En doordat je zo aan het voelen bent, voelt de vrouw ook mee en heeft ze heel snel in de gaten hoe het kindje ligt en beweegt. Een uitwendige echo is daarna bijna nooit nodig. Bij twijfel vraag ik een collega om nog eens te bevestigen en als er dan nog twijfel is sturen we de vrouw voor een echo.
Hoeveel baby’s draaien er nog terug?
Over het algemeen gebeurt dat niet veel. Alleen bij een heel makkelijke versie met veel ruimte heb je zo’n 50% kans dat het terugdraait. Dan doen we het een paar dagen later nog een keer.
Waar zijn de meeste vrouwen bang voor?
De meeste vrouwen zijn toch bang voor de pijn.
Terecht?
De meeste vrouwen vinden het vervelend maar niet te pijnlijk. Het gebeurt maar een enkele keer dat men vraagt om te stoppen.
Nog extra controle kort daarna?
Nee, niet specifiek. Na de versie luister ik wel goed naar de harttonen en soms zelfs tijdens de versie als ik lang de positie vast moet houden
Moet men nog ergens op letten na de versie?
Net als bij een zwangerschap zonder versie, moeten de vrouwen contact met hun verloskundige opnemen bij bloedverlies, verlies van vruchtwater, pijn in de buik, pijn die op weeën lijkt, of wanneer ze weinig of geen leven voelen.
Na een week is er in ieder geval een liggingcontrole, bij twijfel echo.
